راهبرد در تناقض Paradoxical Strategy

جلسه پاییزه مجمع دانش اموختگان شریف (نشست شریف) با حضور نسل های متفاوت دانشجو و دانش آموخته تشکیل شد. در این جلسه قرار گذاشته بودیم وضعیت تحولات اجتماعی را از دید اعضا و از زوایای مختلف تحلیل کنیم تا بهتر بتوانیم واقعیت متحرک و پویای پیش رو را ببینیم. میخواستیم رصد کنیم چگونه آینده ای به سوی ما در حال نزدیک شدن است و طبعا کنش ما نسبت به آن چگونه میتواند باشد.
کنش مجمع دانش آموختگان به عنوان عضو کوچکی از جامعه، اما فرهیخته و با تجربه در جهت حرکت تحولات بی تاثیر نمیتواند باشد. اما میزان تاثیر آن تابع داشتن تحلیل وراهبرد صحیح و اقناع کننده و میزان اتفاق نظر اعضا است.
در نشست پاییزه درباره پیشران های مختلف موثر در وضعیت جاری نظر دوستان را شنیدیم. از نقش تاریخی عوامل خارجی در تعیین سیاست و حکومت کشور ما، نقش مخرب انسداد و پافشاری بر آن تا جایی که نظام را تا براندازی پیش ببرد، پرده در شدن اسرار و جنایات زشت و پنهانی، از درس گرفتن تاریخ انقلاب های چند باره کشور از مشروطه تا به حال، تکرار دردآور ناکامی و بیم انکه یک‌بار دیگر به تکرار نابخردانه آزموده بپردازیم، از تشکل نایافتگی جامعه تا ناکارآمدی نظام در حل مسئله و بحران مقبولیت و از یک سری عوامل دیگر که وضع کشور را بدینسان آشفته ساخته و به سوی آینده نامعلوم پیش می‌برد، طرح موضوع شد.

به نظر میرسد اگر مجموعه عوامل را دسته بندی کنیم به دو دسته عوامل در دو سمت و سوی متضاد میرسیم.
یک دسته عوامل پیشران، حاکی از آن‌است‌که کشور نیاز به پوست اندازی دارد.
دسته دیگر در پی حفظ داشته ها، سرمایه ها، جان ها و تمامیت کشور است.

این دو دسته عوامل که هر دو واقعی هستند، آن چنان در مقابل هم و خلاف جهت هم قرار میگیرند که انسان در انتخاب راهبرد مناسب در می‌ماند و حیران می‌ماند که کدام سمت راهبرد به صلاح نزدیک تر است.

آن‌گاه که دو واقعیت متضاد در درون یک منظومه رو در روی هم قرار میگیرند، به جای انتخاب یک جهت، باید چنان راهبردی را خلق نمود که بتواند بین این دو واقعیت پل بزند و راه جدیدی را باز نماید که پوشاننده هر دو واقعیت باشد. علمای حوزه راهبری، به چنین راهبردی، استراتژی پارادوکسیکال میگویند.

به عقب تر که بنگریم کارگروه اجتماعی مجمع دانش آموختگان از دو سال پیش به پیش بینی چنین روزهایی و خلق چنین راهبردی پرداخت. طرح جنبش امید هم آغاز یک جنبش بود و هم غایتی به‌سان یک جامعه سعادتمند و توسعه یافته برای کشور رقم زده بود.

با جنبش امید، ۸ گروه پویا و معترض را رصد کردیم. از آن گروه ها، جوانان، زن ها، دیاسپورای (مهاجرین) ایرانی، پا در میدان اعتراض و تظاهرات گذاشته اند. بقیه نیز طولی نمیکشد که خواهند آمد. راهبرد ما در جنبش امید رفتن به سوی راه باریک آزادی است که بین ناحیه اقتدار جامعه و حکومت قرار دارد. راهرویی که در آن جامعه و حکومت کارآمدی یکدیگر را تقویت می نمایند.
جامعه امید، حکومت را مقید میخواهد و بر آن نظارت میکند ولی آن را دور نمی اندازد. ضمن آنکه در مقابل خطاهای نظام حاکم می ایستد، ان را به سوی حکمرانی خوب سوق میدهد.

چهار راه‌کنش موثر در جنبش امید دیده بودیم. هنوز هم همان راه‌کنش ها پا برجا هستند.
یکی از چهار راه‌کنش عملکرد شبکه ای مشاهیر حمایتگر بود. ورزشکاران و هنرمندان به میدان آمدند و موثر بودن آن را اثبات کردند. جامعه این سرمایه های اجتماعی را حفظ میکند.

گفتگو راهبرد دیگری بود که هنوز بین اقلیت سنت‌گرا و اکثریت تحول‌خواه ضروری است. این گفتگو است که از بازتولید چرخه خشونت جلوگیری میکند. قرار است در جامعه آینده مرگ بر این‌وآن نداشته باشیم و با هم زندگی کنیم

آینده اندیشی، ترسیم ایران آینده و پرداختن به آینده ایران از فرازهای مهم است. نیروهای فکری جامعه باید برای الگو سازی (یا انتخاب مدل) برای آینده از اقتصاد گرفته تا سیاست و فرهنگ فراخوان گردند.

و در نهایت تشکل ها و جامعه مدنی با پشتیبانی مردم آن قدر قوی عمل کنند که حکومت را به رفتار عاقلانه و رفع انسداد و بازکردن نهادها و فضای رقابتی اقتصادی و سیاسی و چندفرهنگی وادار کنند، اما مراقب وجود و حفظ و ماموریت اصلی آن که بقای کشور است باشند.

جنبش امید طرح واره و منشور آن موضع رسمی مجمع دانش آموختگان دانشگاه شریف در قبال تحولات اجتماعی جاری است و امید داریم جمع بیشتری از دانش آموختگان با اثرگذاری عاقلانه و غیر هیجانی بر روند خیزش آزاد اندیشانه جوانان در جنبشی که با شعار زن، زندگی، آزادی آغاز شد و خواسته هر ایرانی آزاد اندیش است، همراهی نمایند.